Yazar: Ahmet YAVUZYILMAZ & Muzaffer YILMAZ
Yıl: 2021 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa: 342-365
Özet: Tanzimat Dönemi mimarlığının ve sonrasında gelişen sürecin en önemli yapı türlerinden biri olan istasyon binaları, Türk kamu mimarisinin de en önemli yapı gruplarından birini oluşturmaktadır. Anadolu”da 19. yüzyılın ikinci yarısıyla beraber inşa edilmeye başlanan istasyon yapıları, belirli bir hat dâhilinde inşa edilmiş, farklı boyutlardaki binalardan oluşmaktadır. Batılılaşma dönemi Osmanlı ikliminde neşet eden istasyon yapıları, gelişimini Cumhuriyet döneminde de sürdürmüş olmaları münasebetiyle hem geç dönem Osmanlı hem de Cumhuriyet dönemi mimarilerinin genel özelliklerini taşımaktadırlar. Boyutlarına göre farklı isimler alan ve çoğu tip proje olarak yapılmış olan bu istasyon yapıları, sanat ve mimarlık tarihi merkezli pek çok araştırma ve çalışmaya konu olmuştur. Buna rağmen Anadolu”da halen üzerinde çalışma yapılmamış çeşitli istasyon binaları mevcuttur. Bunlardan biri olan ve Kayseri ili Yeşilhisar ilçesi Hacı Bektaş Mahallesi sınırları içerisinde yer alan istasyon binası, bu çalışma ile ilk kez bir, sanat ve mimarlık tarihi merkezli, akademik araştırmaya konu olmuştur. Yapıyı sanat ve mimarlık tarihi açısından kendi yapı grubu dahilinde ele alan bu çalışmada ayrıca, istasyon binasının Anadolu”daki benzer örneklerle karşılaştırması yapılmıştır. Makale, genel hatlarıyla dört bölümden oluşmakta olup, dört bölümden oluşan çalışma da deskriptif bir yöntem benimsenmiştir. İlk kısımda bölgenin tarihinden, daha sonra yapının mimari özelliklerden bahsedilmekte, bu bölümü ise karşılaştırma kısmı takip etmektedir. Son bölümde ise çalışmanın önemi ve katma değeri üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Mimari, Kamu Mimarisi, İstasyon Binaları.
Kaynakça
- Akbulut, G., (2012). Osmanlı Devleti”nden Türkiye Cumhuriyeti”ne Gerçekleşmeyen Demiryolu Projeleri ve Etkileri (1876-1939), Atatürk Dergisi, C1, S.1, Ankara, s. 225-257
- Anonim (2013). Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri, Kayseri
- Bozkurt, M. (1988). Demiryolu I. İstanbul. İTÜ İnşaat Fakültesi Matbaası
- Durak, S. (2003). Bir Modernleşme Projesi Olarak Anadolu”da Demiryolları ve Bursa-Mudanya Demiryolu Hattı. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa
- Erdoğan, H. A. (2005). Konya Tren İstasyonu ve Yakın Çevresinin Gelişimi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya
- Eyüce, Ö. (1999). Türkiye”de İlk Demiryolu: İzmir-Aydın Hattı ve Alsancak Garı. İzmir Kent Kültürü ve Sanat Dergisi, (17), 23-26
- Köşgeroğlu, F. E. (2005). An Approach for Conservation of Railway Heritage; Assessing and Experiencing the İzmir-Aydın Railway Line. Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Kurmuş, O. (1974). Emperyalizmin Türkiye”ye Gelişi. İstanbul
- Meissner, H.e A. (1936). Demir Yollar İnşaatı I-II. (Çeviren: İhsan Bengüler). İstanbul
- Yavuz, M. (2006). Eine vergleichende Studie über den Bahnbau und die Bahnhofsarchitektur der Anatolischen Bahnen und der Bagdadbahn mit ihren Vorbildern im Deutschen. Doktora Tezi, Ruhr Universitesi Sanat Tarihi Enstitüsü, Bochum
- Yıldırım, İ. (2001). Cumhuriyet Döneminde Demiryolları (1923-1950), Ankara
- Görsel Kaynak 1. https://www.trensaat.com/tag/nigde-kayseri-tren-seferleri/ Erişim Tarihi: 20.08.2021
- Görsel Kaynak 2. https://rayhaber.com/ Erişim Tarihi: 25.08.2021
- Görsel Kaynak 3. https://www.tcddtasimacilik.gov.tr/ Erişim Tarihi: 25.08.2021
Share this content: