Yazar: Figen GİRGİN & Hasan BIÇKICI
Yıl: 2022 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa: 192-206
Özet: Sanat ve bilim, insanoğlunun dünyayı kavrayıp anlamlandırmasının ve evreni açıklama çabalarının en önemli biçimleridir. Bilimin somut gerçekler ve nesnellikle anlattığını, sanat öznel duygular ile yoğurarak yaratır. Çağlar boyunca bilim ve sanatın farklı biçimlerde ilişkisine tanıklık etmekteyiz. Yunan sanatında güzelliğin matematikle ilişkilendirilmesi, Mısır piramitlerinden Rönesans eserlerine kadar kullanılagelen altın oran kavramı, Leonardo Da Vinci’nin bilimsel ruhla canlandırılmış çizimleri, Isaac Newton’un ışık üzerine yapmış olduğu deneylerin etkisinde ortaya çıkan İzlenimcilik akımı, bilimsel bir buluş olan fotoğraf makinesinin resim sanatı üzerine etkileri bu ilişkiye verilebilecek örneklerdendir. Kuşkusuz bilim ve sanatın en önemli kesişme noktası doğadır. Arazi sanatçıları da tıpkı bir dönem İzlenimci sanatçıların yaptığı gibi doğaya açılırlar. İzlenimcilerde doğaya açılma; güneşin nesneler üzerindeki etkilerini sanatçının bizzat deneyimlediği ancak iki boyutlu bir yüzey üzerine aktardığı türde iken, Arazi sanatçıları doğa ile özdeş bir ruh içindedirler ve bu deneyim, yapay bir yüzey üzerine değil de yine doğaya iz bırakma türünden gerçekleşir. İnsanoğlunun varoluşundan beri merak konusu olan gök cisimlerinin hareketleri, doğa olayları Arazi sanatçılarını da etkiler. Gökyüzünün yarattığı mekan yansımaları, güneşin hareketi, gece ve gündüzün eşit uzunlukta olduğu zamanlar, güneş ve ayın yılın belli zamanlardaki hareketi, güneşin doğuşu ve batışı, güneş tutulmaları, güneşin dünya üzerinde oluşturduğu gölgeler, uzayın boyutlarının keşfi Arazi sanatçılarının eserlerine yansır. Betimsel tarama modelli bu araştırmada bilimin arazi çalışmalarına etkisi, James Turrell, Robert Morris, Nancy Holt ve Walter DeMaria’nın eserleri üzerinden incelenmiştir. Bu bağlamda sanat, bilim, doğa, arazi sanatı ve ışık-gölge kavramları arasındaki ilişki de ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Arazi Sanatı, Doğa, Bilim, Işık-gölge, Çağdaş Sanat.
Kaynakça
- Adcock, C. (1990). James Turrell: The art of light and space. Berkeley, Los Angeles, Oxford: University of California Press.
- Amizlev-Shoham, I. (2000). Sun Tunnels and archaeoastronomy. Espace Sculpture, (54), 34–36.
- Anonim. (2013, 22 Ekim). II. Ramses’e güneş ışığı vurdu. CNN Türk. Erişim adresi: https://www.cnnturk.com/ 2013/teknoloji/bilim/10/22/ii-ramsese-gunes-isigi-vurdu/728036.0/index.html
- Antmen, A. (2010). Sanatçılardan yazılar ve açıklamalarla: 20.Yüzyıl batı sanatında akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Bast, G. (2015). Fighting creative ılliteracy. G.Bast, E.G. Carayannis, D.F.J. Campbell (Eds.), Arts, research, innovation and society (s. 5-28) içinde. Cham, Heidelberg, New York, Dordrecht, London: Springer.
- Da Vinci, L. (2007). Paragone: Sanatların karşılaştırılması. (K. Atakay, Çev.). Ankara: Notos Kitap Yayınevi.
- Da Vinci, L. (2013). Leonardo’nun defterleri: Büyük üstattan uygulamalı dersler. H.Anna Suh (Ed.). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
- Darwent, C. (2013, August 15). Walter De Maria: Artist who forsook a career with The Velvet Underground to create electric, enigmatic installations. Independent. Erişim adresi: https://www.independent.co.uk/news/obituaries/ walter-de-maria-artist-who-forsook-a-career-with-the-velvet-underground-to-create-electric-enigmaticinstallations- 8764340.html
- Ede, S. (2008). Art and science. London, New York: I.B. Tauris.
- El-Bizri, N. (2019). Art and science: Historical confluences and modern dialectics. S. Wuppuluri ve D. Wu (Eds.), On art and science: Tango of an eternally inseparable duo (s. 11-30) içinde. Switzerland: Springer.
- Fineberg, J. (2014). 1940’tan günümüze sanat: Varlık stratejileri. (G. Erinç Yılmaz, Çev.). İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
- Germaner, S. (1997). 1960 sonrası sanat: Akımlar, eğilimler, gruplar, sanatçılar. İstanbul: Kabala Yayınevi.
- James Turrell web cite. (t.y.). Roden Crater. Erişim adresi: https://rodencrater.com/celestial-events/
- Krauss, R. (2013). The mind/body problem: Robert Morris in series (1994). J. Bryan-Wilson (Ed.), Robert Morris (s. 65-109) içinde. The Mit Press: London.
- Land Art. (t.y.). Observatory. Erişim adresi: https://www.landartflevoland.nl/en/land-art/robert-morrisobservatorium/ read-more/
- Lee, P.M. (2015). Art as a social system: Nancy Holt and the second-order observer. A.J.Williams (Ed.), Nancy Holt: Sightlines (s. 39-58) içinde. Oakland, California: University of California Press.
- Loe, H.S. (2002). History of the Sun Tunnels near Lucin, Utah with Nancy Holt. J. W. Gwynn (Ed.), Great Salt Lake: An overview of change (s. 576-580) içinde. Utah Department of Natural Resources.
- Lynton, N. (1982). Modern sanatın öyküsü. (C. Çapan, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- McAllister, J.W. (2019). Art and science: A tangled relation. S.Wuppuluri ve D.Wu (Eds.), On art and science: Tango of an eternally inseparable duo (s. 1-10) içinde. Switzerland: Springer.
- Mergin, A. (2018). Land Art ve mekan bağlamında süre, süreç, temsiliyet problematiğinin dil ve mekan ilişkisi: sanatçının varoluşsal uzamı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Entitüsü, İstanbul.
- Poroy, A. (2014). Sanat ve bilimin kesişiminde bir yerleştirme sanatçısı: James Turrell. Sanat ve Tasarım Dergisi, 6(6), 212-223, doi: https://doi.org/10.20488/austd.16305
- Rossing, T.D. ve Chiaverina, C.J. (2020). Light science: Physics and the visual arts. Cham, Switzerland: Springer Nature Switzerland.
- Saito, Y. (2017). Aesthetics of the familiar: Everyday life and world-making. Oxford: Oxford University Press.
- Strosberg, E. (2013). Art and science. New York: Abbeville Press.
- The Art Story. (t.y.). Earth Art. Erişim adresi: https://www.theartstory.org/movement/earth-art/
- The Art History. (t.y.). Walter de Maria. Erişim adresi: https://www.theartstory.org/artist/de-maria-walter/
- Yılmaz, M. (Yay.haz.) (2009). Sanatın felsefesi felsefenin sanatı. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Wiki Art. (t.y.). Dark Star Park. Erişim adresi: https://www.wikiart.org/en/nancy-holt/dark-star-park-1984
- Williams, A.J. (2015). Introduction. A.J. Williams (Ed.), Nancy Holt: Sightlines (s.18-38) içinde. Oakland, California: University of California Press.
- Görsel 1: James Turrell, Roden Krateri, Erişim adresi: https://www.arkitera.com/haber/kanye-west-drake-vejames- turrell/
- Görsel 2: Robert Morris, Gözlemevi, Erişim adresi: https://www.landartflevoland.nl/en/land-art/robert-morrisobservatorium/
- Görsel 3: Nancy Holt, Güneş Tünelleri, Erişim adresi: https://holtsmithsonfoundation.org/sun-tunnels
- Görsel 4: Nancy Holt, Karanlık Yıldız Parkı, Erişim adresi: https://holtsmithsonfoundation.org/dark-star-park
- Görsel 5: Walter De Maria, Yıldırım Tarlası, Erişim adresi: https://fahrenheitmagazine.com/life-style/life-styleviajes/ inusuales-obras-land-art-lugares-reconditos-mundo
Share this content: