Yazar: Tahsin BOZDAĞ & Ayşe Aslıhan EROĞLU
Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa: 221-230
Özet: Geleneksel Türk sanatları içinde yer alan dokuma sanatı, sanatsal ve kültürel bağlamda Türk kültür tarihinde önemli bir yere sahiptir. Malatya yöresi dokuma alanında köklü ve zengin bir değere sahipken günümüzde bu değerhızla kaybolmaktadır. Malatya yöresi dokuma değerinin anlaşılması ve kayıt altına alınması için; bu çalışmada Malatya yöresi heybe dokumaları kompozisyon, desen, renk ve malzeme itibariyle incelenmiştir. Konu kapsamında yörede Akçadağ, Arapgir, Arguvan, Battalgazi, Darende, Doğanşehir, Doğanyol, Hekimhan, Kale, Kuluncak, Pütürge, Yazıhan, Yeşilyurt yerleşim yerlerine gidilerek heybe dokuma örneklerine ulaşılmış, kaynak kişiler ile le görüşülerek yöreye özgü dokuma örneklerinde tespit edilen bulgular çalışmanın çeşitli bölümlerinde ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Çalışma kapsamında Malatya yöresine özgü heybe dokuma örnekleri dokundukları yerleşim yeri ve dokuyucularının yöreye özgü dokuma kültürleri kayıt altına alınmaya çalışılıp, uygun görülen örnekler teknik olarak incelenerek bu çalışmaya dâhil edilmiştir.
Malatya yöresinde heybe dokumalar genellikle azık torbası veya yük torbası olaraktan adlandırıldığı bilgisine ulaşılmıştır. Yörede yapılan saha araştırması sonunda kaynak kişilerin verdiği bilgilere göre tespit edilen heybe dokumaların en eskisi 70 yıllık en erken tarihli olanı ise 30 yıllık olduğu bilgisine ulaşılmıştır. Yörede en kıymetli olan heybe dokumaların ise gelin çeyizini taşıyan nakışlı heybe veya yöre ağzıyla nakş heybe olarak adlandırılan heybeler olduğu tespit edilmiştir. Yöre de bulunan heybe dokumalar incelendiğinde; kullanılan yanış ve renkler yörede dokunan halı ve düz dokuma örnekleriyle benzerlik taşıdığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Dokuma, Heybe, Malatya, Yanış.