Yazar: Cansu ÖZGÖREN SOLAK & Fatma KOÇ
Yıl: 2022 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa: 207-220
Özet: Zamana ve dönemlere göre değişen farklı anlayışlar sonucu birbirini doğuran sanat akımları, bazı dönemler oldukça çok, bazı dönemler ise daha az moda alanını etkilemişlerdir. Sanattan esin kaynağı olarak yararlanan giysi tasarımcılarının haricinde, sanatçılarla işbirliği yapan tasarımcılar da moda tarihinde görülebilmektedir. Art Deco akımı da özellikle dekoratif sanatlarda baskın bir akım iken moda alanını oldukça etkilemiştir. Bir dönem moda dergilerinde yapılan illüstrasyonlar Art Deco etkisinde sanatçı gibi çalışan tasarımcılar tarafından çizilmiş ve dergilerde yayınlanmıştır. 20. yüzyılda başta; Paul Poiret olmak üzere Lepape, Erte, Fortuny, Paquin, Doucet, Doeuilette gibi isimler moda illüstrasyonu alanında dikkat çeken çalışmalar gerçekleştirmiştir. Bir zamanalar modacı Paul Poiret’in çıraklığını yapmış olan Erte, Vogue, Cosmopolitan ve özellikle Harper’s Bazaar gibi dergilerin illüstrasyonlarını çizmiştir. Özellikle Art Deco stili tasarımları Erte’ye başarıyı getirmiş, ünlü bir tasarımcı-illüstratör olmasını sağlamıştır. Bu çalışma, Art Deco sanat akımının moda illüstrasyonlarına etkisi Harper’s Bazaar dergisi illüstratör Erte’nin moda illüstrasyonlar üzerinden belirlenmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Çalışmanın verileri, moda illüstrasyonları ve Art Deco ile ilgili kaynaklar taranarak elde edilmiştir. Araştırma kadın giysi modasına ilişkin yayın yapan Harper’s Bazaar dergisinin 1920-1925 yılları arasında yayınlanmış dergilerde bulunun Erte illüstrasyonları ile sınırlıdır. İlk aşamada, elde edilen görseller yıllara göre tasniflenmiştir. Konuya ilişkin görseller taranmış ve moda trendleri doğrultusunda Art Deco akımını temsil niteliğinde modeller belirlenmiştir. Analiz sürecinde seçilen görseller, tasarım öğelerine (çizgi, şekil/form, renk, doku, desen, siluet) göre tanımlanmış, tasarım ilkelerine (denge, oran, vurgu, ritim, uyum, zıtlık) göre ise analiz edilmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan form kullanılarak tasarım ilke ve öğelerin, Art Deco akımın özellikleri, Erte’nin tasarımcı tarzı ve estetik bakış açısı ile değerlendirilerek bütüncül bir şekilde yorumlar getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Geri Dönüşüm ve Çevre, Sürdürülebilir Sanat, Tasarım, Ai Weiwei.
Kaynakça
- A. Gülen, L. (2022). Biyolojik Temelli Eko-Kumaş Tasarımı Ve Uygulama Örnekleri:Kenevir Lifinin Tekstil Alanında Kullanımı Üzerine Bir Çalışma. Sanatta Yeterlik Tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi. İstanbul.
- Akarca H., & A. Kaya (2023). Botanik Bahçeleri ve Arboretumlarda Ahşap Kullanımı. Düzce Üniversitesi Süs ve Tıbbi Bitkiler Botanik Bahçesi Dergisi, 2(2), 13-30.
- Arnett, K. N. (2016). Dislocating Disaster:. Washington: Whitman College.
- Atalay Onur, D. (2020). Moda Tasarımında Döngüsel Ekonomi Kavramı Ve Farklı Tasarım Seviyelerinde Benimsenen Stratejiler. Sanat Ve Tasarım Dergisi, 10(1), 24-40. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.828900
- Avcı, S. & Uslu, M. (2019). Ai Weiwei’nin Muhalif Sanatı. Akdeniz Sanat Dergisi. Cilt:19- Sayı:23.
- Ayanoğlu, S. G., & Ağaç, S. (2017). Sürdürülebilir moda kavramına yönelik tasarım fikirleri. Art-e Sanat Dergisi, 10(19), 252-273.
- Boynukara, H., & Tütak, B. (2018). Ian Mcewan’ın Solar ve Rachel Carson’ın Sessiz Bahar Romanlarının Ekoeleştirel Bir Bakış Açısıyla İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (39), 51-76
- Fritsch, L. (2015). Ai Weiwei Tree 2010. Kaynak: https://www.tate.org.uk/art/artworks/ai-tree-t14630 (Erişim Tarihi: 25.12.2023).
- Gül, F. (2013). İnsan-Doğa İlişkisi Bağlamında Çevre Sorunları ve Felsefe. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (14), 17-21.
- Güzelaydın, E. Ş., (2016). Günümüz Sanatında Yeni-Modernist Söylemler Bağlamında Dönüşen Sanatçı Tipolojisi ve Sanat Eseri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Resim Anasanat Dalı
- Holzwarth, H. W. (2020). Ai Weiwei, Köln: Taschen, s. 474
- Marlow, T. (2010). Ai Weiwei. Royal Academy of Arts.
- Nelson, K. (2015). Provocative, honest, fierce: a review of Ai Weiwei’s London exhibition. LSE Human Rights Blog.
- Öç, B. (2013). Sürdürülebilir Tasarım: Ürün Tasarımı ve Üretimi Temelinde Malzemelerin Geri Dönüştürülmesi Bilinci. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi. İstanbul.
- Özer, I. (2017). Türkiye’de Çinli Bir Aktivist: Ai Weiwei, 3 Ocak 2023 tarihinde alınmıştır. https://irmakozer.com/ 2017/12/05/turkiyede-cinli-bir-aktivist-ai-weiwei/
- Pereira, L. 10 Most Expensive Ai Weiwei Art Sculptures, Kaynak: https://www.widewalls.ch/ai-weiwei-art-sculptures/ grapes/ (Erişim Tarihi: 09.01.2024).
- Rosenthal, A. W. (2017). Sanatçı Konuşması. İstanbul: Sakıp sabancı Müzesi.
- Sarıkaya, B. (2017). Türkçe öğretiminde görsel okuma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 779-796.
- Sigg, U. (2016). Ai Weiwei. Slovakya: TASCHEN.
- Sikes, E. (2013). A Matter of Perspektive: Anti-Authoritarian Gestures in the Political Art of Ai Weiwei. Cincinati: University of Cincinnati.
- Taşar, E., & Bulat, M. (2021). Tüketim Nesnesinin Sanat Eserine Evrilmesi. The Journal of Academic Social Science, 123(123), 488-500
- Uslu, M. (2019). Ai Weiwei’nin Hayatı ve Sanatı. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Yavuz, V. A. (2010). Sürdürülebilirlik kavramı ve işletmeler açısından sürdürülebilir üretim stratejileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 63-86.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, 7. Baskı, Ankara.
- Zaker, F. (2016). A Room Without Boundaries: Ai Weiwei at the Royal Academy of Arts. Home Cultures, 13(3), 339-341.
Share this content: