Yazar: Ersan ÇİFTÇİ & Ferdi KARAÖNÇEL & Ayşe KARAÖNÇEL
Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa: 67-75
Özet: Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Havzası’nda yer alan Malatya, geçmişten günümüze birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Malatya; coğrafi özellikleri, tarihsel yapısı, İpek ve Kral yoları üzerinde yer alması gibi özellikleri sebebi ile Neolitik Çağ’dan beri farklı kültürleri içerisinde barındırmıştır. İçerisinde barındırdığı farklı medeniyetler Malatya’nın kültürel çeşitliliğinin artmasını sağlayarak tarihsel dokusunun da genişlemesine etki etmiştir. Malatya’nın tarihi geçmişi ve kültürel zenginliğine ait yansımalar Malatya türkülerinde de görülmektedir. Bu çalışmada; Malatya Türküleri, müziğin en önemli yapı taşlarından olan ritim boyutu açısından ele alınmıştır. Malatya yöresine ait türküler usül ve metronomları açısından incelenmiş ve ritmik olarak analiz edilmiştir. Literatür ve belgesel kaynak tarama yönteminden yararlanılarak araştırma verileri elde edilmiştir. Yapılan taramalar sonucunda TRT Türk Halk Müziği Repertuvarında yer alan 77 sözlü kırık hava (türkü), 1 oyun havası ve 117 uzun hava olmak üzere toplam 195 türkü tespit edilmiştir. Kırık hava, uzun hava ve oyun havaları dağılımları incelendiğinde, bu türlerden kırık havaların Malatya Merkez ilçesinde, uzun havaların ise Arguvan ilçesinde yoğunlaştığı görülmüştür. Kırık havalar ve oyun havaları ritmik açıdan analiz edilmiş 4/4, 2/4 ve 10/8’lik usüllerin en yoğun kullanılan usüller olduğu tespit edilmiştir. Halk ozanları ve mahalli sanatçıların kaynaklık ettiği halk kültürüne dayalı Malatya yöresi türkülerinde, ağırlıklı olarak uzun havaların öne çıktığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Malatya, Malatya Türküleri, Türkülerde Ritmik Yapı.