Yazar: Burhan YILMAZ
Yıl: 2024 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa: 198-210
Özet: Bu araştırmada dijital sanatın kökenlerine dair bir inceleme gerçekleştirilmektedir. Dijital sanatın kökenlerine bakıldığında öncelikle teknolojik gelişmenin olanağı ile karşılaşılmaktadır. Bilgisayar, akıllı cihazlar; robotik yapı, kodlama, yapay zeka gibi teknolojik olanaklar dijital sanatı mümkün kılan ortamlardır. Buradan hareketle ifade edilmelidir ki bütün bu sayılan ortamların kökeninde Bulanık Mantık ile karşılaşmak mümkündür. Dijital çağda sanat ile Bulanık Mantık adlı sistem düşüncesi arasındaki ilişki çok önemlidir. Bulanık Mantık günümüz teknolojisinde görülen akıllı sistemlerin temelinde var olan bir mantık türüdür. Bu durumda bulanık mantık bilgisayar, tablet, VR gözlük gibi dijital sanatla ilişkili aygıtların sistemlerinin temelinde yatan bir mantık türüdür. Bu nedenle dijital sanatlarla kökensel bir ilişkisi vardır. Bulanık Mantık 1960’lı yıllarda Sibernetik alanında çalışan bilim insanı Lotfi Aliaskeri Zadeh tarafından ortaya konulmuş ve geliştirilmiştir. Bulanık Mantık, teknolojik ilerleme açısından çok verimli bir teorik yapıdır. Günümüzdeki akıllı teknoloji ürünlerinin işlem yapma becerilerinin Bulanık Mantık temelli sistemlere dayanması ve teknoloji odaklı sanat uygulamalarının da bu sistemlere entegre olması nedeniyle bu konu problem edilmiştir. Araştırma yöntemi olarak literatür tarama ve nitel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Yenilikçi sanat hareketlerinin mantıksal işleyişinde yer alan Bulanık Mantık dijital teknolojilerle oluşturulan sanatlarda bir temel olarak mevcuttur. Araştırmada Bulanık Mantığın teori ve pratik olarak sanattaki yeri konusunda sanatçı ve sanat eserleri örnekleri üzerinden yanıtlar aranmaktadır. Bu özelliği ile bu makale sanatsal, felsefi ve tarihsel bir temel olarak çağdaş sanat konusunda özgün bir katkı sunmaktadır
Anahtar Kelimeler: Çağdaş Sanat, Bulanık Mantık, Dijital sanat, Teknoloji.
Kaynakça
- Crary, J. (2004). Gözlemcinin Teknikleri, Çev. Elif Daldeniz, Metis, Ankara
- Çelik, F. (2021). Teknoloji ve sanatı buluşturan sanatçı, Refik Anadol, Link: https://www.oggusto.com/sanat/sanatci/refik-anadolun-hayati-ve-eserleri (Erişim Tarihi: 03.08.2023).
- Çiftçi, T. (2018). Nöroestetik ve Görsel Düşünme Persektifinden Sanatsal Ve Bilimsel Yaratıcılık. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Hasgüler, S. B. (2012). Sanat ile Teknolojiyi Performansta Birleştiren sanatçı: Stelarc, MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, s.5.
- Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu, İstanbul: Metis Yayınları.
- Howarth, D. (2017). Refik Anadol’s Infinity Installation at SXSW (dezeen.com).
Link: https://www.dezeen.com/2017/03/20/refik-anadol-infinity-installation-sxsw-immerses-visitors-light-patterns/ - Işıklı, Ş. (2008). Bulanık Mantık ve Bulanık Teknolojiler. Ankara Üniversitesi DTCF Felsefe Bölümü Dergisi
Link:https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/60405/11510.pdf?sequence=1&isAllowed=y - İçözü, T. (2022). Kutsal ve Refik Anadol Söyleşisinden Öne Çıkanlar, https://webrazzi.com/2022/05/21/arda-kutsal-verefik-anadol-soylesisinden-one-cikanlar/
https://www.bilimkurgukulubu.com/genel/inceleme/gerceklige-bir-adim-daha-yaklasmanin-yolu-bulanik-mantik/ - Metz, C. 2017, Link: https://www.nytimes.com/2017/09/11/science/lotfi-zadeh-father-of-mathematical-fuzzy-logicdies-at-96.html
- Shiner, L. 2010, Sanatın İcadı, Çev: İsmail Türkmen, Ayrın Y. :İstanbul
- Şen, Z. (2012). Bulanık Bilim Felsefesi, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt/Volume 2, Sayı/Number 1, Nisan/April 2012; Sayfa/Pages 20-24
Merleau Ponty, M. (2012). Göz ve Tin. İstanbul: Metis Yayınları - Oshii, M. (1994), Ghost in Shell, Japonya (Animasyon film).
- Özüçelik, D. (2021). Çağdaş Sanatta Mekansal Soyutlama Pratikleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Yibing, Z., 2012: Adorno’nun Negatif Diyalektiği Ve Zizek’in Lacanvari İmkansız Devrimi, Çev: Aylin Muhaddisoğlu, Kalkedon Y. İstanbul.
- Yılmaz, M. (2023), Modernizmden Postmodernizme Sanat, Ütopya yayınevi, 2. Baskı
İnternet Kaynakları
http 1. (Yılmaz, H. Ve Ergin Şahin, M.) https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3001236 (erişim tarihi:
2.04.2024)
209
http 2. https://www.galleriacontinua.com/artists/sun-yuan-peng-yu-73 (17.04.2024)
http 3. https://www.nytimes.com/2015/02/06/arts/design/the-guggenheim-shows-first-on-kawara-retrospective.html
(2.04.2024)
http 4. https://www.sothebys.com/en/buy/auction/2021/natively-digital-a-curated-nft-sale-2/a-single-number-thathas-10-000-086-digits?locale=zh-Hant (Erişim Tarihi: 04.04.2024).
http5. https://pldturkiye.com/refik-anadolun-infinity-enstalasyonu-ile-isigin-icinde-kaybolmak/ (Erişim Tarihi:
03.04.2024)
[1] https://www.intel.com.tr/content/www/tr/tr/tech-tips-and-tricks/virtual-reality-vs-augmented-reality.html
[2] André Breton, “Leziz Ceset Oyunu”, Enis Batur (Ed.) Modernizmin Serüveni, YKY, İstanbul 1998, s. 339.
Share this content: