Özet:
Hazır giyim ve moda sektöründe kullanılan parça boyama tekniği hızlı modaya hızla cevap veren tekniklerdendir. Bu araştırma; hazır giyim ve moda sektöründe son yıllarda üretim uygulamaları arasında yoğunlukla kullanılan parça boyama sürecinde ortaya çıkan hatalı giysiler (atıklar) ile sürdürülebilir moda bağlamında güncel moda trendlerine uygun yeni, farklı ve kullanılabilir tasarımlar oluşturmak amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Parça boyama işlem sürecinde ortaya çıkan hatalı ürünlerin (atıkların) yeniden tasarımının gerçekleştirilebilmesi için hatalı ürünler öncelikle hata çeşitleri açısından sınıflandırılmıştır. Hatalı parça boyama ürünlerinin (atıklarının) yeniden kullanımı ile yeni giysi tasarımları oluşturulabilir mi? sorusunu yanıtlamak için; sürdürülebilir moda yaklaşımı ile yeni giysi tasarımlarının oluşturulmasına örnek uygulamalar yapılmıştır. Giysi tasarımı ve üretim sürecinde teknolojik sistemler, ürün formunun değiştirilmesi, dikiş ve süsleme teknikleri, boya ve baskı teknikleri olmak üzere 5 farklı yöntem üzerinde durulmuştur. Tasarım süreci sonucunda 11 adet yeni, farklı ve kullanılabilir giysi tasarımları geliştirilmiştir. Araştırma kapsamında oluşturulan giysilerin tasarım sürecinin, genel moda tasarım süreçlerinden farklı olduğu görülmüş ve iki tasarım sürecinin karşılaştırılması yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hazır Giyim, Moda Tasarımı, Hızlı Moda, Sürdürülebilirlik, Parça Boyama, Atık.
Kaynakça
- Brenot, A., Chuffart, C., Coste-Maniere, I., Deroche, M., Godat, E., Lemoine, L., Ramchandani, M., Sette, E., ve Tornaire, C. (2019), Water Footprint in Fashion and Luxury İndustry, Water in Textiles and Fashion: Consumption, Footprint, and Lifecycle Assessment, (95-112). Muthu, S. S., Kidlington
- Chowdhury, H. K., Ahmed, J. U., Uddin, M. J., and Ferdous, M. (2014). Sadakalo: Marketing of Traditional Fashion in the Modern Fashion Industry. Management Case, 18(2), 125-135
- Eser, B., Çelik, P., Çay, A., ve Akgümüş, D. (2016). Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe Sürdürülebilirlik ve Geri Dönüşüm Olanakları. TMMOB Tekstil Mühendisleri Odası, 23(101), 43-60
- Fung, Y. N., Chan, H. L., Choi, T. M., ve Liu, R. (2021). Sustainable Product Development Processes in Fashıon: Supply Chains Structures and Classifications. International Journal of Production Economics, 231, 1-15. https:// doi.org/10.1016/j.ijpe.2020.107911
- Grazzini, L., Acuti, D., ve Aiello, G. (2021). Solving The Puzzle of Sustainable Fashion Consumption: The Role of Consumers’ İmplicit Attitudes and Perceived Warmth. Journal of Cleaner Production, 287, 1-9. https://doi.org/ 10.1016/j.jclepro.2020.125579
- Hacıola, Y. (2012). Dünya’da ve Türkiye’de Hazır Giyim Üretimi ve Pazarlamasında Hızlı Moda ve Perakende Yönetimi, (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir
- Jadhav, J. P., ve Phugare, S. S. (2012). Textile Dyes: General Information and Environmental Aspects, NonConventional Textile Waste Water Treatment, (1-29). Nemr, E. A., New York: Nova Publishers
- Karaca, Ş. (2018). Duygusal ve Bilişsel Güdülerin Sürdürülebilir Giysi Tüketim Davranışı Üzerindeki Etkisini İncelemeye Yönelik Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 254-268
- Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (19. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
- Koca, E. (2019). Artıstıc studies on desıgn development wıth fabrıc scraps ın the context of sustaınable fashıon. The Research Journal of the Costume Culture, RJCC 27,(6), 654-665, December 2019 https://doi.org/10.29049/ rjcc.2019.27.6.654s
- Koca E. (2017). Tasarım: Ne – Neden – Nasıl, I. Uluslararası Sanat Tasarım ve Moda kongresi/ Sanat Etkinlikleri, 20-23 Mayıs 2017, 21-29, INFAD, Gaziantep
- Koca, E., ve Koç, F. (2009). Giysi Tasarımında Yaratıcılık. Journal of New World Sciences Academy, 4(1), 33-44
- Koca, E. ve Polat, G. (2018). Tasarımcıların Kullanıcı Merkezli Tasarım Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi (Ankara İli Örneği). ASOS- Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(79), 313-325
- Koca, E., ve Koç, F. (2020). Example of İterative Process in Upcycled Clothing Design: Unused Neckties and Upholstery Scraps. The Research Journal of the Costume Culture, 28 (6) , 890-911. https://doi.org/ 10.29049/ rjcc.2020.28.6.890 – pISSN 1226-0401 – eISSN 2383-6334
- Koç, F., ve Mendi, M. (2020). Otel İşletmeciliği Sektöründe Kulanılan Üniform Giysiler İçin Tasarım Süreci Modelinin Geliştirilmesi. (ASOS) Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 109, Ekim, 444-472 ISSN: 2148-2489 Doi Number: http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.46067
- Kozlowsky, A., Searcy, C., ve Bardecky, M. (2018). The Redesign Canvas: Fashıon Design as a Tool for Sustainability. Journal of Cleaner Productıon, 183, 194-207. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.02.014
- Liu, S. F., Lee, H. C., ve Lien, N. H. (2020). Do fast fashion consumers prefer foreign brands? The moderating roles of sensory perception and consumer personality on purchase intentions. Asia Pacific Management Review, https:// doi.org/10.1016/j.apmrv.2020.09.001
- Lee, M. Y., Sung, J. (2016). Sustainability and Management in Fashion, Design and Culture. Journal of Global Fashion Marketing, 7(2), 73-75
- Macit, H., Tayyar, A. E., Macit, A. Ş., ve Alan, G. (2019). Tekstil Sektöründe Geri Dönüşüm Olanakları ve Uşak İli’nde Güncel Durum. Uşak Üniversitesi Fen ve Doğa Bilimleri Dergisi, 91-102
- McKelvey, K. (2015). The Marketing of Fashion, Textiles and Fashion: Materials, Design and Technology (763-797). Sinclair, R. Woodhead Publishing Series in Textiles
- Mehrjoo, M., Pasek, Z. J. (2014, 28-30 April). İmpact of Product Variety on Supply Chain in Fast Fashion Apparel İndustry. Proceedings of the 47th CIRP Conference on Manufacturing Systems, Canada
- Nance, D. R. (2008). An Analysis of Fashion and Costume Design Processes, Master’s Thesis, North Carolina State University, Raleigh
- Nayak, R., Houshyar, S., Patnaik, A., Nguyen, L., Shanks, R. A., Padhye, R., ve Fegusson, M. (2020). Sustainable Reuse of Fashıon Waste as Flame-retardant Mattress Filing with Ecofriendly Chemicals. Journal of Cleaner Production, 251, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.119620
- Obut, E. (2018). Hazır Giyim İşletmelerinde Parça Boyama Hataları ve Hatalı Ürünlerin Yeniden Kullanımında Farklı Tasarım Uygulamaları, (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara
- Öztürk, F., ve Ege, J. Y. (2019). Sürdürülebilir Moda’nın Ekolojik Baskı Tekniği ile Değerlendirilmesi ve Bir Örnek Uygulama. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(5), 394-406. ISSN:2148-9963
- Raja, A. S. M., Arputharaj, A., Saxena S., ve Patil, P. G. (2019). Water requirement and sustainability of textile processing industries, Water in Textiles and Fashion: Consumption, Footprint, and Lifecycle Assessment, (155-173). Muthu, S. S., Kidlington
- Terinte, N., Manda, K., Taylor, J., Schuster, K. C., Patel, M. K. (2014), Environmental Assessment of Coloured Fabrics and Opportunities for Value Creation: Spin-Dyeing Versus Conventional Dyeing of Modal Fabrics, Journal of Cleaner Production, 72, 127-138
- Türemen, M., Demir, A., ve Özdoğan, E. (2019). Tekstil Endüstrisi İçin Geri Dönüşüm ve Önemi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 25 (7), 805-809. doi: 10.5505/pajes.2018.97253
- Wang, B., Luo, W., Zhang, A., Tian, Z., ve Li, Z. (2020). Blockchain-enabled Circular Supply Chain Management: A System Architecture for Fast Fashion. Computers in Industry, 123, 1-13. https://doi.org/10.1016/ j.compind.2020.103324.
Share this content: