5.2.11. Sıradan Objelerin Yaratıcı Bir Fikir İle Başkalaşımı Obje Art

Yazar: Kürşat AZILIOĞLU & Meliha YILMAZ

Yıl: 2021 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa: 490-508

Özet: Bu makale yaşantımızı çevreleyen alanlarda var olan ve basit işlevlerinden ötürü sıradan obje, gündelik obje, olağan obje gibi adlandırmaları bulunan, gözle görülebilen, elle tutulabilen her türlü organik-inorganik objenin, mizahi, ironik ve absürt bir bakış açısıyla ele alınarak, kağıt düzlemi üzerinde çizgisel tamamlamalarla veya çeşitli materyallerin kullanımıyla kağıt düzleminden bağımsız üç boyutlu eklentiler ile farklı imajlara başkalaşmasının esas alındığı “Obje art” olarak tanımlanan uygulamaları konu edinmiştir. Obje art’a örnek olarak bir el aleti olan pense kâğıt düzlemi üzerine baş aşağı yerleştirilerek ve etrafındaki kâğıt boşluğuna baş, gövde ve ayaklar çizilerek zeybek oynayan bir efe figürüne benzetilebilmektedir. Birden fazla kâğıdın bir arada tutulması amacıyla kullanılan ataşların formunun bozularak düz teller haline getirilmesi sonucu metal bir makasa bir sivrisineğin bacakları olarak yapıştırılabilir ve böylece makas objesi bir sivrisinek görüntüsüne benzetilebilir. Objeler, kısaca belli ağırlıkları, hacimleri, renkleri, görüntüleri olan her türlü cansız varlık olarak tanımlanmaktadır fakat bazı kabuklu yemişler, sebze –meyveler, bitki ve çiçekler gibi bazı organik objelerde obje art’ın kapsamı dâhilinde kullanılabilmektedir. Araştırmamıza konu olan objeler, doğal yollarla var olmuş ya da endüstriyel olarak üretilmiş de olabilirler.

Bu çalışmada sıradan, gündelik objenin sanat alanına taşınması süreci sanat tarihi perspektifinden ele alınarak kısaca özetlenmiş ve daha özel bir uygulama alanı olan obje art’a odaklanılmıştır. Obje kavramı denotatif ve kenotatif açından ele alınmış ve sıradan, atık ve buluntu objelerin açılımları yapılmıştır. Araştırmanın amacı obje art sanatını tanıtmak ve sıradan objenin sanat bağlamında bir sanat nesnesine dönüşüm sürecini incelemektir. Veri toplama aracı olarak literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Obje art’ın mizahi unsurlar barındıran, yaratıcı düşünmeyi güdüleyici, uzamsal zekâyı harekete geçirebilecek, öğrenmeyi eğlenceli, kalıcı hale getirebilecek özelliklerinden ötürü çocuklar ve yetişkin bireylerin sanatsal yaratıcılıkları üzerinde olumlu katkılar sağlayabilecek bir sanat-oyun etkinliği olarak düzenlenmesinin ve uygulanmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Sanat, Obje Art, Yaratıcılık, Başkalaşım, Hazır Nesne.

Kaynakça