Yazar: Gülay ZETEN & Yüksel GÖĞEBAKAN
Yıl: 2024 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa: 198-210
Özet: İnsanoğlu tarih sahnesi içinde bulunduğu andan itibaren çevresi ile bir etkileşim halindedir. Bu çevresel etkileşim aslında o dönemin coğrafi yapısı ile doğrudan ilişkilidir. Bu coğrafi yapı, insanların yaşam biçimlerini, kültürlerini
ve aynı zamanda sanatlarını da doğrudan etkilemiştir. Dolayısıyla toplumun bir parçası olan sanatçı da, tarihin her döneminde, yaşadığı coğrafyadan etkilenmiş ve bu coğrafi yapıya ait unsurları yapmış olduğu sanat eserleriyle ortaya koymuştur. Bundan dolayı da coğrafya, sanatın ifadesi bağlamında önemli bir yere sahiptir. Yapılan bu çalışmada, coğrafi unsurların resimsel uygulamalar üzerindeki etkisinin ortaya konulması amaçlanmış, yansıması araştırılmış, resim sanatı tarihinde var olan örnekler üzerinden irdelenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın önemi; coğrafya tanımının sadece fiziki özelliklerden ibaret olmadığı, coğrafyanın beşeri ve fiziki yönden bireyi etki altına alarak resim sanatına ilişkin çalışmalarında da yansımalarının olduğu gözlemlenmiştir. Bu bağlamda bu araştırmanın günümüz sanatına katkı sağlayacağı, yeni nesil sanatçılara rehberlik edeceği, geleceğin resim sanatına yol göstereceği ön görülmüştür. Araştırmanın amacı; Coğrafi yapının Türk ve Batı Resim Sanatı içerisinde yer alan etkisinin ortaya konulması ve buna yönelik Malatya Bölgesine ait coğrafi görünümlerden yola çıkılarak özgün eserler ortaya koymak araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Sonuç olarak; yaşadığı çevrenin bir parçası olan insan, hayatını sürdürdüğü coğrafyadan ayrı düşünülemez. Bu bağlamda fiziki, beşeri, bölgesel coğrafyadan etkilenen insan, eserlerine gördüklerini ve yaşadıklarını yansıtmaktadır. Manzara teması, yapılan uygulamalardaki kompozisyonların tamamında destekleyici bir öğe olmuştur. Coğrafi yapının resim sanatı üzerinde etkisi manzara bağlamında ele alınırken; toplumun dini, o yörenin kültürel yapısı, ülkenin sosyo-ekonomik durumu ve Malatya coğrafyasının güzellikleri doğa ile bütünleştirilmiştir. Nitel Araştırma yöntemi ile yapılan bu araştırma, betimsel bir çalışmadır.
Anahtar Kelimeler: Coğrafya, Coğrafi Yapı, Kültür, Resim.
Kaynakça
Tümertekin, E. ve Özgüç N., (2002), Beşeri Coğrafya İnsan, Kültür, Mekan, Çantay Kitabevi, İstanbul.
Bowler, Peter J., (2001). Doğanın Öyküsü, Çeviri Meltem Mater, (1. Baskı), İzdüşüm Yayınları, İstanbul.
Gümüşçü, O., (2016), Tarihi Coğrafya, (4. Baskı), Yedi Tepe Yayın Evi, İstanbul.
Tuan, Y., (2005), 20. Yüzyılda Amerikan Coğrafyasının Gelişimi Mekan ve Yer: Hümanist Perspektif, Çev.
Yılmaz Arı, (1. Baskı), Çizgi Kitabevi: Konya.
Turani, A., (1999), Çağdaş Sanat Felsefesi, (2. Baskı), Remzi Kitabevi, , İstanbul.
Buchholz, E. L., Bühler, G., Hille K., Kaeppele S., Stotland I., (2012), Başvuru Kitapları Sanat, Çeviri Derya
Nuket Özer, (1. Baskı), NTV Yayınları, İstanbul.
Peccatori, S., ve Zuffi, S., ArtBooks, Van Gogh, Çev. Begüm Akkoyunlu, (1. Baskı), Dost Yayınları, Ankara, 1998.
Van Gogh W., (2004), Theo’ya Mektuplar, Çev. Pınar Kür, (3. Baskı), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Bağcı, S., Çağman F., Renda, G. ve Tanındı, Z., (2006), Osmanlı Resim Sanatı, (1. Baskı), T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
Tansuğ, S., (2008), Çağdaş Türk Sanatı, (9. Basım), Remzi Kitapevi, İstanbul.
Frankopan, P., (2018), İpek Yolu Alternatif Dünya Tarihi, Çev. Mengü Gülmen, (1. Baskı), Pegasus Yayınları, İstanbul.
Çoruhlu, Y., (1999), Türk Mitolojisinin ABC’si, (1. Basım), Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
Görsel Kaynaklar
Resim 1: Edvard Munch, “Çığlık”, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 66×84 cm, 1893, Ulusal Galeri, Oslo, Erişim Adresi: https://tr.wikipedia.org (10.11.2021).
Resim 2: Vincent Van Gogh, “Saint-Paul Hastanesi’nin Bahçesi”, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 1889, Museum Folkwang, Essen, Almanya, Erişim Adresi: https://www.pivada.com/vincent-van-gogh-saint-paulhastanesininbahcesi-1889 (26.11.2021).
Resim 3: Matrakçı Nasuh, “Beyanı Menazili Sefer’i Irakeyn”, 1533-1536, Erişim Adresi: https://www.sanatinyolculugu.com/matrakci-nasuh-beyani-menazili-seferi-irakeyn/ (21.01.2020).
Resim 4: 18. Kumaş Üzerine İşlenerek Yapılmış Hun Dönemine Ait Bir Erkek Portresi, Noin Ula Kurganı, No. 25, 14×20 cm, Hermitage Müzesi, Petersburg., Erişim Adresi: https://www.sanatinyolculugu.com/noin-ula-kurgani
(08.12.2021).
Resim 5: 35. Maitreya (Geleceğin Buda’sı), 275. Mağara Batı Duvarı, Kuzey Liang Dönemi 421-439, Dunhuang Mogao Mağaraları, Dunhuang K(G)ansu, Çin, Erişim Adresi: BAŞKAN S., (2014), Başlangıcından Cumhuriyet Dönemine Kadar Türklerde Resim, (2. Baskı), Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara.
Resim 6: Nuri İyem, “Göç”, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 80×100 cm, 2001, Erişim Adresi: http://www.nuriiyem.com (11.10.2021).
Resim 7: Mehmed Siyah Kalem, “Cin Tasviri”, 34×50 cm, El Yazması, (Hazine: 2153,34b), Topkapı Sarayı Arşivi, İnternet Erişim Adresi: https://onedio.com/haber/dunyanin-en-esrarengiz-ressami-insanlar-vecinlerinustasi-mehmed-siyah-kalem-in-23-cizimi-543213 (18.11.2021).
Resim 8: Vincent Van Gogh, “Nuenen’de Eski Kilise Kulesi”, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 65×80 cm, 1885, Van Gogh Museum, Amsterdam, Hollanda, Erişim Adresi: https://www.1st-art-gallery.com/VincentVanGogh/Country-Churchyard-And-Old-Church-Tower.html (26.11.2021).
Resim 9: Vincent Van Gogh, “Patates Yiyenler”, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 81,5×114,5 cm, 1885, Van Gogh Müzesi, Amsterdam, Erişim Adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Patates_Yiyenler (02.12.2021).
Resim 10: Vincent Van Gogh, “Montmartre Tepesi’ndeki Taş Ocağı”, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 56.3×62.6 cm, 1886, Van Gogh Museum, Amsterdam, Hollanda, Erişim Adresi: https://www.pivada.com/vincent-vangoghmontmartre-tepesindeki-tas-ocagi-1886 (02.12.2021).
Resim 11: Vincent Van Gogh, “Montmartre’da Gün Batımı”, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 21.5×46.4 cm, 1887, Van Gogh Museum, Amsterdam, Hollanda, Erişim Adresi: https://www.pivada.com/vincent-van-goghmontmartredagun-batimi-1887 (02.12.2021).
Resim 12: Vincent Van Gogh, “Tohum Serpen Adam (Millet’den esinle)”, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 64×80.5 cm, 1888, Kröller-Müller Museum, Otterlo, Hollanda, Erişim Adresi:https://www.pivada.com/vincent-vangoghtohum-serpen-adam-milletden-esinle-1888 (02.12.2021).
Share this content: