6.1.1. Sanatta Savaş Karşıtlığının Toplumsal Analizi

Yazar: Mustafa HAYKIR

Yıl: 2022 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa: 1-15

Özet: Bu çalışmada savaşı eleştiren sanat yapıtlarının amacı ve toplumsal etkileri tartışılarak, sonuçların olası nedenleri irdelenmektedir. Çalışmanın amacı, savaş karşıtı tavrına sahip sanatçıların sanatına yansıttıkları toplumsal değişime yönelik isteklerinin toplumsal etkileşimlerini analiz etmek ve sonuçlarına dikkat çekmektir. Sanatın toplumsal değişim yaratma potansiyelinin anlaşılması bu araştırmanın önemini oluşturmaktadır. Araştırma, literatür taramasını baz alan durum analizine dayalı bir çalışmadır.

Bazı sanatçılar tanık oldukları savaşın felaketleri karşısında büyük travmalar yaşamış ve korkunç olayları insanlara göstererek toplumsal düzeyde savaşa karşı bir bilinç yaratmaya çalışmışlardır. Savaşın yarattığı büyük ölçekteki toplumsal travmaları topluma anlatmaya çalışan ve dolayısıyla bir değişim yaratmaya çalışan sanat yapıtlarına rağmen büyük ölçekte bir değişim gerçekleşmemiş olsa da sanatta ve sanatçılar arasında savaşa karşı belirgin bir antisavaş tavrın gittikçe yükselmesini sağlamıştır. Toplumsal ölçekte bulgular elde etme konusundaki sınırlılıklar belirgin bir sonuç ortaya koymayı zorlaştırsa da günümüze doğru sanatçıların artan anti-savaş tavrı bize, sanatın ulaşabildiği en azından halef sanatçılar üzerinde belirgin etkileri olduğunu göstermiştir. Bu göstergelere dayanarak sanatın ulaşabildiği ölçüde daha yüksek bir bilinç sağlayarak toplumu savaşa karşı daha bilinçli bir konuma yükseltebileceği ileri sürülebilir. Sanatın olumlu etkilerine karşın habitusun olumsuz etkileri, kayıp hafıza, politik manipülasyonlar ve insan doğasından kaynaklanan olumsuz faktörler sanatın toplumsal etkilerine negatif etki eden ve sanatın mücadele etmesi gereken faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Savaş Karşıtı Sanat/Sanatçı, Kayıp Hafıza, Empati, Toplum.

Kaynakça