Yazar: Yaşar USLU
Yıl: 2022 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa: 147-157
Özet: Yazılı metin tasarımının temel kurallarından biri boşlukların düzenlenmesidir. Espas, Latince bir kelime olup, boşluk, alan, aralık anlamlarına gelmektedir. Espas, en basit tanımıyla yazılı metin alanındaki karakterlerin birbirine olan boşluğudur. Grafik tasarımda, yazılı bir metnin tasarımı sürecinde espas yani boşluklar; harfler, kelimeler, noktalama işaretleri, satırlar gibi unsurlara bağlı olarak düzenlenmektedir. Tüm bu unsurlar, okunurluğu ve etkililiği artırmakta ya da azaltmaktadır. Marj ise yazılmış ya da basılı bir kâğıdın sol (Dış) ve sağ (İç), Üst ve Alt kenarlarında bırakılmış olan boşluk olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, Derrida’nın Felsefenin Marjları eserinden yola çıkarak, marj kelimesinin çağrışımlarının yazı ve grafik tasarımda yazılı metin tasarımında espas ilişkisinin grafik tasarım uygulamalarında etkisinin nasıl olduğunu gözlemlemek ve tespit etmektir. Güncel grafik tasarım yaklaşımlarının yazı ve metin uygulamaları, yapılmış olan uygulamalar ve belirlenen örnekler üzerinden etkileri incelenmiştir. Grafik tasarım ürünlerinde boşluk kavramı üzerinden konumuzla bağlantılı olarak, kurallı veya kuralsızlık ile yapılan grafik tasarım ürünlerinde değişik üsluplarda ortaya çıkmıştır. Hatta sadelik, boşluk gibi kavramlar sayesinde akımlar olmuştur. Minimalizm, Grunge, wabi-sabi yönelimleri vb. gibi.
Nitel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılarak yerli, yabancı kaynaklara ve görsellere ulaşılmış; örnek teşkil edebilecek özgün eserlerden yararlanılmıştır. Araştırma evrenini yerli ve yabancı dergiler oluşturmaktadır. Seçilen dergilerde belirlenen sayfalarda, yazılı metin tasarımları üzerinden marj ve espas kavramlarına yönelik görsel analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda grafik tasarımda yazılı metin tasarımlarında espas ve marj kavramlarının kullanımının önemi büyük oranda görülmektedir. Bu önemden yola çıkarak grafik tasarımda yazılı metin tasarımında, marj-espas yani boşluk, aralık, alan kavramlarının kullanımı bakımından etkisi grafik tasarım uygulamalarında öğrencilerin yapacağı tasarımlara yön göstereceği ve grafik tasarım yöntemlerinin gelişimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Grafik tasarım, Yazılı metin, Espas, Marj, Derrida.
Kaynakça
- AIGA, (2019). http://www.davidcarsondesign.com/ E.T: 14.11.2021
- Altunoğlu, Ö. S. (2013). Tipografiye Giriş: Tipografi Font Typeface Nedir? https://serdara.com/tipografi-fonttasarim/, 23.10.2021 tarihinde alındı.
- Ambrose, G. & Harris P., (2014). Grafik Tasarımda Tipografi, İstanbul: Literatür Yayınları.
- Arslan, A. (2012). Aristoteles, Metafizik, İstanbul: Sosyal Yayınları.
- Aydınalp, E. B. (2017). Jacques Derrida’da Yazı ve Anlam Oyunu, SEFAD, 2017 (38): 151-160.
- Bayri, B. (2020). Beyaz boşluk (negatif alan) nedir ve neden önemlidir? https://sherpa.blog/makale/beyazbosluk- negatif-alan-nedir-ve-neden-önemlidir, 14.11.2021 tarihinde alındı.
- Dere, Ö. F. (2017). Yeni Başlayanlar İçin Kaligrafi, İstanbul: İnkılap Yayınları.
- https://eksisozluk.com/bosluk-birakmadan-yazmak–1986468, 14.11.2021 tarihinde alındı.
- Poulin, R. (2012); The Language of Graphic design: An Illustrated Handbook for Understanding Fundamental Design Principles, Mass: Rockport Publishers, Gloucester.
- Samara, T. (2002). Making and Breaking the Grid. Glouester: Rockport Publishers
- Tezgör, H. ve Armaner, T. (1997). Aristoteles, Fizik, çev. Saffet Babür, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- https://webmaster.kitchen/tipografide-espas-uzam-derinlik/ E.T: 10.11.2021
- https://www.ktsv.com.tr/sanatkarlar/102-sami-efendi 10.11.2021
- https://en.wikipedia.org/wiki/Kerning 08.11.2021
- https://tr.pinterest.com/pin/123356477276521626/ 16.11.2021
- Samara, T. (2002). Making and Breaking the Grid. Glouester: Rockport Publishers, s.25
- https://stringfixer.com/tr/Ma_(negative_space), 16.11.2021
- GDUSA magazine, June 2021, s.17
- David Carson, boşluk, espas, marj afiş örneği
- Vaughan Oliver, boşluk, espas, marj afiş örneği
- http://www.butundunya.com/#e-dergi&Sayfa=64
- file:///C:/Users/win10/Downloads/lacivert%20-%206-35.pdf, E.T: 14.11.2021
- https://www.ths.nu/download/beast01.pdf E.T: 15.11.2021
- https://rochelleli.files.wordpress.com/2011/06/spread_1.jpg, 11.11.2021 157
Share this content: