Yazar: Ali KOÇ & Fahrettin GEÇEN
Yıl: 2021 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa: 114-131
Özet: Bu araştırmanın hedefi, çokluk ve çoğulculuk terimlerine sanat penceresinden bir bakış yöneltmektir. Öyleki, zaman içinde sosyal bilim örgütlerinin gündemini meşgul eden çokluk ve çoğulculuk terimlerinin sanat dünyası içinde yaşadığı süreçler de bulunmaktadır. Tarihsel sürecin bazı parametrelerinde ortaya çıkan sanatsal etkinlikler çokluk ve çoğulculuk terimleriyle olan bağlantılara neden olmaktadır. Sanatsal faaliyetlerden olan ve süreç içinde ortaya çıkan çoklu bakış (çokmerkezlilik) yöntemi, tersten perspektif yöntemi ve çoğulculuk teması bu bağlantıların izlerini taşımakta ve bu araştırmanın izleğini de göstermektedir. Bu araştırma önce, çokluk ve çoğulculuk terimlerinin kavramsal boyutlarını sosyal bilim çevrelerinin kuramsal çalışmaları temelinde irdelemektedir. Sonra, Antik Mısır Uygarlığı Dönemi (M.Ö. 3100-300) sanatında görülen ‘çoklu bakış yöntemi’ ile Avrupa Ortaçağ Uygarlığı Dönemi (M.S. 1100-1400), Çin İmparatorluğu Uygarlık Dönemi (M.Ö. 300-M.S. 1900), Osmanlı İmparatorluğu Uygarlık Dönemi (M.S. 1299-1923) sanatlarında görülen ‘tersten perspektif yöntemi’ni çokluk terimi bağlamında ele almaktadır. Çoğulculuk temasını ise Postmodern Dönem’in çağdaş sanatı üzerinden incelemektedir. Dolayısıyla, çokluk ve çoğulculuk terimlerini sanat kapsamından irdeleyen bu çalışmadan elde edilen sonuçların alana katkı sağlayacağı ümit edilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Çokluk, Çoğulculuk, Çoklu Bakış, Tersten Perspektif, Yöntem, Tema.
Kaynakça
- Aydoğdu, Ü., Karamustafaoğlu, R., Bülbül, O., Şahin M. (2017). Akademik Araştırmalarda Araştırma Yöntemleri ile Örneklem İlişkisi: Doğrulayıcı Doküman Analizi Örneği, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 30, 556-565
- Bağcı, S., Çağman, F., Renda, G., Tanındı, Z. (2006). Osmanlı Resim Sanatı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İstanbul
- Cevizci, A. (2005). Paradigma Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul
- Colson, D. (2011) Proudhon’dan Deleuze’e Anarşist Felsefe Sözlüğü, (Çev. Işık Ergüden), Versus Kitap Yayınları, İstanbul
- Erzen, J. N. (2016). Çoğul Estetik, Metis Yayınları, İstanbul
- Florenski, P. (2013). Tersten Perspektif, (Çev. Yeşim Tükel), Metis Yayınları, İstanbul
- Gombrich, E. H. (1992). Sanatın Öyküsü, (Çev. Bedrettin Cömert), Remzi Kitabevi, İstanbul
- Hançerlioğlu, O. (1999), Felsefe Sözlüğü, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul
- Hanh, T. N. (2012). Buda’nın Öğretisi Acıyı Huzur, Neşe ve Özgürlüğe Dönüştürme Yolu, (Çev. Nur Yener), Okyanus Yayıncılık, İstanbul
- Heinich, N. (2013). Sanat Sosyolojisi, (Çev. Turgut Arnas), Bağlam Yayıncılık, İstanbul
- Hicks, A. (2015). Küresel Sanat Pusulası 21. Yüzyıl Sanatında Yeni Yönelimler, (Çev. Dilek Şendil, Mine Haydaroğlu, Süreyya Evren), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul
- Honour, H., Fleming, J. (2016). Dünya Sanat Tarihi, (Çev. Hakan Abacı), Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul
- Lyotard, J. F. (1994). Postmodern Durum, (Çev. Ahmet Çiğdem ), Vadi Yayınları, Ankara
- Marshall, G. (2005). Sosyoloji Sözlüğü, (Çev. Osman Akınhay, Derya Kömürcü), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara
- Özgül, G. E. (2012). Farklı Bir Görme Biçimi Olarak Tasvir: Matrakçı Nasuh’un Topografik Tasvirleri, Millî Folklor Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi, 24 (96), 170-189
- Panofsky, E. (2013). Perspektif Simgesel Bir Biçim, (Çev. Yeşim Tükel), Metis Yayıncılık, İstanbul
- Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, (Çev. Ed. Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir), Pegem Akademi Yayınları, Ankara
- Sayın, Z. (2013). Tersten Perspektif (Çev. Yeşim Tükel) İçinde Sunuş Yazısı (s.7-36), Metis Yayınları, İstanbul
- Sim, S. (Ed.). (2020). Routledge Postmodernizm Rehberi, (Çev. Mukadder Erkan, Ali Utku), Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara
- Turani, A. (2010). Dünya Sanat Tarihi, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul
- h t t p s : / / c o m m o n s . w i k i m e d i a . o r g / w i k i / File:Wen_Jia_(Wen_Chia),_%E2%80%98Landscape_in_the_Style_of_Dong_Yuan%E2%80%99,_1577,_China,_Ming _dynasty_(1368%E2%80%931644),_Kimbell_Art_Museum.jpg (Erişim Tarihi: Mayıs 2021)
- https://en.wikipedia.org/wiki/Reverse_perspective (Erişim Tarihi: Mayıs 2021)
- Görsel 1: https://tr.pinterest.com/pin/643240759257442330/ (Erişim Tarihi: Mayıs 2021)
- Görsel 2: https://eikon.piwigo.com/picture?/23934/categories (Erişim Tarihi: Mayıs 2021)
- Görsel 3: https://alchetron.com/Dong-Yuan (Erişim Tarihi: Mayıs 2021)
- Görsel 4: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Matrak%C3%A7%C4%B1_Nasuh_-_%C4%B0stanbul.jpg (Erişim Tarihi: Mayıs 2021)
- Görsel 5: https://chatterjeeandlal.com/shows/yog-raj-chitrakar-memory-drawing-series/ (Erişim Tarihi: Mayıs 2021)
- Görsel 6: http://travel.cnn.com/mumbai/none/bdl-museum-789348 (ErişimTarihi: Mayıs 2021)
Share this content: