Yazar: Yeşim AYDOĞAN & Levent İSKENDEROĞLU
Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa: 599-611
Özet: Bu nitel araştırma, yirminci yüzyılda Türk ressamların ulusal bir sanat anlayışı geliştirmek için verdikleri mücadeleyi farklı bir yorumla kültür ve sanat arasındaki ilişkiyi yeniden irdelemeyi amaçlamaktadır. Türk resminde 1930’lardan sonra yeni arayışlar içinde olan Bedri Rahmi Eyüboğlu, Erol Akyavaş, Abidin Elderoğlu, Süleyman Saim Tekcan ve Adnan Turani isimli beş sanatçı ile sınırlandırılmıştır. Bu ressamların birer eseri üzerinden Türk sanatındaki kimlik arayışlarına yeni bir bakış açısıyla farklı bir yorum getirilmeye çalışılmıştır. Tüm araştırma süreçleri konu odaklı sürdürülmüş, sanat tarihi okumaları ve analizleri, varılan sonuçlar resimlerin analizleri ile somutlaştırılmıştır. Seçilen sanatçıların çalışmalarında kültürel imgeler seçilmeye ve “Türk sanatının milli kimlik inşası” fikri doğrultusunda analiz edilmeye ve yorumlanmaya çalışılmıştır. Bu resimlerde kullanılan plastik dille ilgilide yorum yapılmaya çalışılmıştır. Ayrıca Türk Sanatı tarihine damga vurmuş bu sanatçıların eserleri ile ilgili literatür taraması yapılarak yaptığımız analizlere referans kaynak olarak kullanılmıştır. Mümkün olduğu kadar yüksek çözünürlüklü Görseller internet üzerinden temin edilerek araştırmanın konusu doğrultusunda plastik açıdan değerlendirilmeye çalışılmıştır. Böylece 20. yüzyılın koşullarında devasa bir kültürel mirasın sahibi ve hamisi olan Türk sanatçılar millilik kaygısı ile sanatın evrensel zemininde nasıl varlık göstermişlerdir? Sorusuna cevaplar aranmıştır.
Sanat alanında ise milli kimlik inşa etme çabalarının geçmişi aslında cumhuriyetten daha eskidir. Asker ressamların batılı anlamda resim yapmaya başlamaları ile birlikte yeni bir üslup-yaklaşım süreci içerisine girilmiştir. Batılı anlamda tuval resminin bu coğrafyaya taşıdığı yeniliklerin kavranması, özümsenmesi, bize ait değerler ile harmanlanması ve milli bir kimlik kazanması elbette birçok sanatçının ana meselesi olmuştur. Sonuç olarak 1930’lardan itibaren, söz konusu olan bilinçle beraber Bedri Rahmi Eyüboğlu, Erol Akyavaş, Abidin Elderoğlu, Süleyman Saim Tekcan ve Adnan Turani gibi sanatçıların çabaları neticesinde bu doğrultuda önemli aşamalar kat edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Türk Sanatı, Kültür, Sanat, Milli Kimlik.