7.2.5. Williams, Korsgaard ve McDowell Bağlamında Eylem İçin İçsel ve Dışsal Sebepler Tartışması

Yazar: Aykut AYTIŞ

Yıl: 2024 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa: 63-72

Özet: Bernard Williams’ın eylem için sebeplerin asla dışsal olmayacağı ve bu gibi her sebebin mutlaka içsel olması gerektiği, yani bir faile onun öznel motivasyonlarından tamamen bağımsız olarak bir eylem sebebinin doğrulukla atfedilemeyeceği yönündeki argümanları çağdaş Anglo-Sakson felsefedeki pratik rasyonalite tartışmalarını derinden etkilemiştir ve etkilemeye de devam etmektedir. Bu bağlamda bu makale, öncelikle Bernard Williams’ın eylem için sebeplere dair argümanlarını irdelemekte, ardından da ilk olarak Christine Korsgaard’ın ve ikinci olarak John McDowell’ın bu argümanlara ilişkin değerlendirmelerine ve Williams’ın bu değerlendirmelere verdiği cevaplara odaklanmaktadır. Böylece makalemiz eylem için içsel ve dışsal sebeplere dair günümüz tartışmalarının kaynaklarına inmektedir. Bu esnada gündeme gelen önemli bir mesele, Humecu, Kantçı ve Aristotelesçi pratik rasyonalite anlayışlarıdır. Nihayetinde makalemiz, bir yanda eylem için içsel ve dışsal sebeplere dair çağdaş tartışmalar ile diğer yanda Aristoteles, Hume ve Kant gibi filozofların pratik rasyonalite anlayışlarının birbirlerine karşılıklı olarak ışık düşürebileceğini iddia etmektedir.

Anahtar Kelimeler: eylem için sebepler, motivasyon, tartımlama, pratik rasyonalite.

Kaynakça

• Hume, D. (1888). A treatise of human nature. Oxford: Clarendon Press. (Orijinal yayımlanma tarihi 1739-40)
• Korsgaard, C. M. (1996). Skepticism about practical reason. İçinde: Creating the kingdom of ends (ss. 311-34). Cambridge: Cambridge University Press.
• McDowell, J. (1995). Might there be external reasons? İçinde: J. E. J. Altham & R. Harrison (Eds.), World, mind, and ethics: essays on the ethical philosophy of Bernard Williams (ss. 68-85). Cambridge: Cambridge University Press.
• Williams, B. (1981). Internal and external reasons. İçinde: Moral luck: philosophical papers 1973-1980 (ss. 101-13). Cambridge: Cambridge University Press.
• Williams, B. (1995a). Internal reasons and the obscurity of blame. İçinde: Making sense of humanity and other philosophical papers, 1982-1993 (ss. 35-45) Cambridge: Cambridge University Press.
• Williams, B. (1995b). Replies. İçinde: J. E. J. Altham & Ross Harrison (Eds.), World, mind, and ethics: essays on the ethical philosophy of bernard williams (ss. 185-224). Cambridge: Cambridge University Press.
• Williams, B. (2001). Postscript: some further notes on ınternal and external reasons. İçinde: Elijah Millgram (ed.), Varieties of practical reasoning (ss. 91-7). Cambridge, MA: MIT Press.