Yazar: Emine KOCA & Ayten EROĞLU
Yıl: 2024 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa: 78-97
Özet: Son yıllarda artan cinsiyetsiz giyim modası, kadın ve erkek arasındaki geleneksel cinsiyet kodlarını değiştiren genç nesil tarafından geliştirilmekte olan yeni bir eğilim olarak tanımlanmaktadır. Gençlerin cinsiyetsiz modaya yönelik görüş ve tercihlerinin değerlendirilmesi amaçlanan bu çalışma; tarama modeline dayalı betimsel bir araştırmadır. Tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen 310 kadın ve 301 erkekten oluşan toplam 611 üniversite öğrencisi, bu araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırma verileri iki bölümden oluşan anket ile toplanmıştır. Anket formunun ilk bölümü gençlerin demografik özelliklerine ilişkin sorulardan, ikinci bölümü gençlerin cinsiyetsiz moda ürünlerine yönelik görüşleri ve giysi tercihlerinde toplumsal cinsiyet normlarının etkisine yönelik üçlü likert tipi sorulardan oluşmaktadır. Elde edilen veriler SPSS 25.0 istatistik programında analiz edilerek frekans tabloları oluşturulmuştur. Demografik özelliklerle görüşler arasındaki ilişki ki-kare analizi ile belirlenmiştir.
Araştırma sonuçlarına göre, gençlerin cinsiyetsiz moda hakkındaki düşünceleri ve cinsiyetsiz moda ürünlerine yönelik görüşlerinin kararsızlık ve ikilem içerdiği dikkat çeken önemli bir nokta olarak görülmüştür. Cinsiyetsiz modanın temsil ettiği özgürlük ve ifade konularında gelişme potansiyeli olduğu düşünülürken, bazı gençlerin konu hakkında daha fazla bilgi edinme isteğinde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, gençlerin giysi tercihlerinde cinsiyetsiz modanın etkisinin olmadığı, toplumsal cinsiyet normlarının ve demografik özelliklerin de giysi tercihleri üzerinde belirleyici olduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Giyim Tarzı, Cinsiyetsiz Moda, Giysi Tercihi, Cinsiyet Normları.
Kaynakça
1. Al-Mutawa, F., S. (2016). Negotiating Muslim masculinity: androgynous spaces within feminized fashion. Journal of Fashion Marketing and Management., 20 (1), 19-33. https://doi.org/10.1108/JFMM-11-2014-0080
2. Akbaş, F. (2020). Feminizmin Tarihi Coğrafyası Özet. Uluslararası Eğitim ve Tarih Araştırmaları Dergisi, 2(2), 77-110.
3. Andersson, G. (2020). Too Anxious to Please: Moralising Gender in Fashion Magazines in the Early Nineteenth Century. History of Retailing and Consumption, 6(3), 216-244. doi:10.1080/2373518X.2021.1915593
4. Ashley, B. (2021). Stella McCartney to Gucci: Lessons on the New Gender Neutral; VogueBusiness. https:// www.voguebusiness.com/fashion/stella-mccartney-to-gucci-lessons-on-the-new-gender-neutral, Erişim: 17 Mayıs 2024
5. Bardey, A., Achumba-Wöllenstein, J., Chiu, P. (2020). Exploring the Third Gender in Fashion: From Consumers’ Behavior to Designers’ Approach towards Unisex Clothing. Fashion Practice, 12(3), 421-439. doi:10.1080/17569370.2020.1816317
6. Chapek, G. (2017). Fashion Without Gender. Gender & Sexuality Studies Student Work Collection. 7. https://digitalcommons.tacoma.uw.edu/gender_studies/7 Erişim: 17 Mayıs 2024
7. Chua, I. (2020). His and Hers: Fashion is Genderless In 2020. Esquire, Erişim: 17 Mayıs 2024 https:// www.esquiremag.ph/style/fashion/gender-neutral-fashion-style-a2466-20200412-lfrm
8. Cislaghi, B., Heise, L. (2020). Gender Norms and Social Norms: Differences, Similarities and Why They Matter in Prevention Science. Sociology of health & illness, 42(2), 407-422. https://doi.org/10.1111/1467-9566.13008
9. Davis, F. (1997). Moda, kültür ve kimlik: İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
10. Dengin, S., Koç, F. (2016). Kültür Endüstrisi Bağlamında Moda ve Gençlerin Modayı Kullanma Durumları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(1), 203-222. https://doi.org/10.20296/tsad.67832
11. Do Bem, N. A., Calvi, G. C., Linke, P. P. (2019). Identıtıy Aspects of the Relatıonshıp Between Androgyny and Genderless Fashıon. Revısta Tecnıco-Cıentıfıca Do Programa De Pos-Graduaçao Em Desıgn, 2(1).
12. Elan, P. (2016). Peacock Revolution Back with Label that Dressed Mick Jagger and David Bowie. The Guardian Journal. https://www.theguardian.com/fashion/2016/mar/13/peacock-revolution-david-bowie-mick-jagger-mr-fish. Erişim: 18 Mayıs 2024
13. English, B. (2011). Japanese Fashion Designers: The Work And Influence of Issey Miyake, Yohji Yamamoto and Rei Kawakubo. Newyork: Berg.
14. Ergin, D., Y. (1994). Örnekleme Türleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(6), 91-102.
15. Flaccavento, A. (2022). Unisex, Genderless: Let the Debate Ensue. Zone Moda Journal, 12(1), 23-28. https://doi.org/ 10.6092/issn.2611-0563/14902
16. Fogg, M. (2014). Modanın tüm öyküsü. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
17. Freedman, J. J., Sears, D., O. (1989). Cinsiyet Rolleri. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 22(2), 687-724. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001414
18. Frederick, N. (2022). 1970 – Rudı Gernreich, Caftan. Fashion History Timeline. Erişim: 18 Mayıs 2024 https://fashionhistory.fitnyc.edu/1970-rudi-gernreich-caftan/
19. Fury, A. (2016). The Peculiar ’60s Designer Who Redefined Men’s Fashion. The New York Times Style Magazine. https://www.nytimes.com/2016/03/06/t-magazine/fashion/michael-fish-designer-london-legacy.html Erişim: 18 Mayıs 2024
20. Giddens, A. (2012). Sosyoloji (1. Baskı). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
21. Glogorovska, K. (2011). Exploration of the Gender Myth Via Fashion Media: Androgyny and Dandyism in Contemporary Fashion Magazines. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:190059809} Erişim: 18 Mayıs 2024
22. Gonçalves, M. (2018). Moda Sem Género. E se um Dia Usarmos Todos a Mesma Roupa? Observador Jornalismo https://observador.pt/especiais/moda-sem-genero-e-se-um-dia-usarmos-todos-a-mesma-roupa/ Erişim: 18 Mayıs 2024
23. Gregory, A. (2023). Jaden Smıth ıs the Face of Louıs Vuıtton’s Archlıght 2.0. The Urban Journal. https://urbjournal.com/ jaden-smith-is-the-face-of-louis vuittons-archlight-2-0/ Erişim: 18 Mayıs 2024
24. Gümüş, N. (2020). Z kuşağı tüketicilerin satın alma karar tarzlarının incelenmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(58), 381-396. https://doi.org/10.19168/jyasar.572987
25. Harilala, D. (2014). Unisex fashion is all the rage, but will it be accepted into the mainstream. South China Morning Post. https://www.scmp.com/lifestyle/fashion-watches/article/1556177/unisex-fashion-all-rage-will-it-be-acceptedmainstream. Erişim: 18 Mayıs 2024
26. Hill, D. D. (2018). Peacock revolution: American masculine identity and dress in the sixties and seventies: Bloomsbury Publishing.
27. Kavilanz, P. (2021). Gender Neutral Clothes are The Next Big Thing in Fashion. CNN Business. https:// edition.cnn.com/2021/06/23/business/gender-neutral fashion/index.html. Erişim: 18 Mayıs 2024
28. Kawamura, Y. (2004). The Japanese revolution in Paris fashion. Fashion Theory, 8(2), 195-223. doi. 10.2752/136270404778051771
29. Kawamura, Y. (2016). Moda-loji: Moda Çalışmalarına Giriş: İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
30. Kim, H. J., & Yim, E. H. (2015). Gender identity expression in contemporary men’s fashion-Focus on Judith Butler’s gender identity theory. Journal of the Korean Society of Costume, 65(3), 47-61 DOI: 10.7233/ jksc.2015.65.3.047
31. Koca, E., Koç, F. (2016). A Study of Clothing Purchasing Behavior By Gender with Respect to Fashion and Brand Awareness. European Scientific Journal, March 2016 edition, 12(7), 234-248. https://doi.org/10.19044/esj.2016.v12n7p234
32. Koca, E., Koç, F. (2010). Gençlerin Dinledikleri Müzik Türlerinin Giyim Tarzlarına Etkisi. NWSA e-Journal of New World Sciences Academy, 5 (2), 37- 49. Article Number:2C0019,.
33. Koca, E., Koç, F., Şahinoğlu, M., Pamuk, B. (2009). Toplumsal Statü Açısından Kadının Giysi Tercihlerini Etkileyen Etmenler. Uluslararası Multidisiplinler Kadın Kongresi, 13-16 Ekim, İzmir, 742-751.
34. Kodžoman, D. (2019). The Psychology Of Clothing: Meaning of Colors, Body Image and Gender Expression in Fashion. Textile & leather review, 2(2), 90-103. DOI: 10.31881/TLR.2019.22
35. Krischer, H. (2019). Beyond Androgyny: Nonbinary Teenage Fashion. The New York Times https://www.nytimes.com/ 2019/08/14/style/nonbinary.html Erişim: 18 Mayıs 2024
36. Laughlin, S. (2016). Gen Z goes beyond gender binaries in new Innovation Group Data. VML https:// www.wundermanthompson.com/insight/gen-z-goes-beyond-gender-binaries-in new-innovation-group-data Erişim: 18 Mayıs 2024
37. Lin, L., Liu, J., Yang, M., & Zhang, Z. (2022). The Prospect of Non-sexist Clothing in the Future Clothing Market. Journal of Education, Humanities and Social Sciences, 5, 1-5. DOI: 10.54097/ehss.v5i.2875
38. Loureiro, E. (2022). Has Genderless Become a Fashion Design Label? Convergences-Journal of Research and Arts Education, 15(30), 99-109. DOI: 10.53681/c1514225187514391s.30.146
39. Maddock, R. (2018). Building with Gender: Reconstructing Dress Codes Using The Semiotics of Typical 20th Century Masculine and Feminine Formal Wear to Create A Contemporary Garment. Masters by Research. DOI: 10.13140/RG.2.2.19976.67849
40. Marcangeli, S. (2015). Undressing the Power of Fashion: The Semiotic Evolution of Gender Identity by Coco Chanel and Alexander Mcqueen. Honors Theses. Bucknell University.
41. Oetojo, J. (2016). Consumer Perception on Gender Equality and Designer Performance for Genderless Fashion Brands. Pertanika Journal, 24, 137-146.
42. Osmanoğlu, R. (2019). Giysi tasarımı ve üniseks kavramı. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Enstitüsü, Tekstil ve Moda Tasarım Ana sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi
43. Reis, B., Pereira, M., Azevedo, S., Jerónimo, N., & Miguel, R. (2018). Genderless clothing issues in fashion. In Textiles, Identity and Innovation: Design the Future (pp. 255-260): CRC Press.
44. Rozzo, M. (2019). How Rudi Gernreich, Fashion’s Utopian Prophet (And Inventor of the Thong), Saw the Future. Vanity Fair. https://www.vanityfair.com/style/2019/05/rudi gernreich-thongs-and-fashion Erişim: 19 Mayıs 2024
45. Shin, E. J., & Koh, A.-R. (2020). Korean genderless fashion consumers’ self-image and identification. Journal of the Korean Society of Clothing and Textiles, 44(3), 400-412. DOİ: 10.5850/JKSCT.2020.44.3.400
46. Simon, M. D. (2016). How Prince Redefined Masculinity Through His Music, Onstage. NBC NEWS. https:// www.nbcnews.com/news/nbcblk/how-prince-redefined-masculinity-through his-music-onstage-n560536 Erişim: 19 Mayıs 2024
47. Subaşı, S. (2020). Cinsiyetsizlik Modası. Lacivert Dergi (69). Erişim: 19 Mayıs 2024https://www.lacivertdergi.com/ dosya/2020/06/17/cinsiyetsizlik-modasi
48. Tlfbteam. (2018). How Gender Neutral Fashion Became the New Normal. The Last Fashion Bible https://thelastfashionbible.com/2018/07/15/gender-neutral-fashion/ Erişim: 19 Mayıs 2024
49. Tormakhova, A. (2019). Androgyny in the context of current visual fashion space: Philosophical and culturological aspect. Anthropological Measurements of Philosophical Research(15), 82-91. DOI:10.15802/ampr.v0i15.168834
50. Tunç, H. (2014). Toplumsal cinsiyet farklılaşması üzerine sosyolojik bir araştırma: Erkeklerin küpe takması örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(33), 608 625. Issn: 1307-9581
51. Willson, J., & McCartney, N. (2017). A look at ‘fishy drag’and androgynous fashion: Exploring the border spaces beyond gender-normative deviance for the straight, cisgendered woman. Critical Studies in Fashion & Beauty, 8(1), 99-122 https://doi.org/10.1386/csfb.8.1.99_1
52. Yan, X., & Kim, H.-J. (2022). Genderless Trends in Modern Fashion. Journal of Digital Convergence, 20(4), 499-512. https://doi.org/10.7233/jksc.2024.74.1.155
53. Yeniçeri, Z. (2022). Giysilerin Cinsiyeti Yok. Vogue Dergisi. https://vogue.com.tr/moda/giysilerin-cinsiyeti-yok. Erişim: 19 Mayıs 2024
Kaynakça
Share this content:
